Auteur: Willem van der Ham Martin Berendse en Paul Brood noemen zich de kaartmannetjes. Beide oud-medewerkers van het Nationaal Archief dragen met recht die naam: de Historische Wateratlas NL is hun vierde historische atlas die in korte tijd verscheen. Paul Brood heeft volop de tijd: hij is met pensioen en is blijkbaar bezig ideeën, die hij als archivaris en hoofd publiekszaken kreeg en werden aangedragen, in rap tempo uit te voeren. Oud-rijksarchivaris Berendse is nog wel actief als directe...

Auteur: Willem van der Ham Het ankerproject van de nota Belvedere uit 1999 was de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Bij de uitwerking ervan, Panorama Krayenhoff (2004), werd het adagium van de nota, ‘Behoud door ontwikkeling’, op fascinerende wijze in praktijk gebracht. Er verschenen studies over de waterlinie en het belang en de betekenis van de sterk vervallen verdedigingslinies kwam in de belangstelling te staan, niet alleen vanwege de sterke relatie met de geschiedenis van Nederland maar ook ...

Auteur: Willem van der Ham Ik kwam het eerst met Nico de Jonge in aanraking bij de Volkeraksluizen bij Willemsstad. Er lag daar een verwilderd en verwaarloosd bos zoals je wel aantreft bij landgoederen. Nico de Jonge hoort bij de stille vormgevers van Nederland. Hij drukte zijn stempel eigenlijk wat indirect op het landschap, maar zonder dat je beseft vertoef je toch behoorlijk vaak in landschappen van De Jonge. De Jonge is vormgever van het nieuwe deltalandschap. De veel verkondigde opvatti...

Auteur: Willem van der Ham Negenhonderd jaar geleden – 1122-2022 – werd besloten de (Kromme) Rijn bij Wijk bij Duurstede af te dammen. Met de aanleg van de dam werd de Lekdijk van Amerongen naar Vreeswijk geheel gesloten. Het land in de lage broeklanden achter de dijk kon nu worden ontgonnen voor de landbouw. Zonder dam, zonder dijk en zonder ontginning zou het Kromme Rijngebied er tegenwoordig heel anders uitzien. Het boek beschrijft hoe het landschap er vóór de afdamming uitzag, waar mense...

Auteur: Willem van der Ham Groningen heeft meer dan 700 wierden gekend, kunstmatige woonheuvels die elders terpen of hillen worden genoemd. Veel van die wierden zijn geheel of gedeeltelijk afgegraven. Niettemin wordt het Hogeland van Groningen er nog steeds door gekenmerkt. De woongebieden zijn al geruime tijd in trek bij archeologen. Een van Nederlands bekendste archeologen, Albert Egges van Giffen, deed in de eerste helft van de twintigste eeuw baanbrekend onderzoek. Johan van Veen, klokke...

Auteur: Willem van der Ham Het omvangrijke Friese dijksysteem, van zeedijk tot polderdijk, van zomer- en winterdijk, van dromer, waker tot slaper, is uniek in Nederland en vormt de ruggengraat van het Friese cultuurlandschap. De dijken hebben een belangrijke functie bij de bescherming tegen het water, zijn belangrijke lintvormige elementen in het landschap en vormen een samenhangende erfgoedstructuur met de terpen en middeleeuwse kerken en het watererfgoed van gemalen, molens en sluizen. ...

Auteur: Willem van der Ham Drijvende wiegjes, waterwolven, een vinger in de dijk – wat zeggen de verhalen van de strijd tegen het water over ons? Lotte Jensen doet een poging om ons dit te vertellen. De uitgever meldt: Eeuwenlang hebben de Nederlanders een strijd tegen het water gevoerd. Vele malen wisten we de waterwolf te temmen, maar minstens zo vaak kregen we te maken met verwoestende overstromingen. Denk aan de Sint-Elisabethsvloed van 1421 of de watersnoodramp van 1953. In de culturel...