Inmiddels hebben we ons tweede netwerkbijeenkomst online gehad, op wederom een zonnige vrijdagmiddag. Met een mooie opkomst van ruim 35 mensen hadden we weer een aantal pitches en de gelegenheid om te netwerken in kleine groepjes tijdens de ‘breakout rooms’.
Tijdens de introductie van Martijn Oosterhuis legde hij de nadruk op het netwerk dat steeds omvangrijker en diverser wordt. Gezien de mooie opkomst laat zien dat er veel belangstelling is voor het watererfgoed. De link tussen water en erfgoed is voor groot deel van de ingenieurswereld/erfgoedwereld nog niet doorgeklonken. Daar kunnen wij als netwerk mooi verder aan doorbouwen.
Daarna begonnen we met een nieuw item ‘deel je favoriete watergerelateerde foto’. Hierin werden foto’s van onder andere ondergrondse waterwerken, gemalen, molens, sluizen, rioolgebouw, dijkmagazijn en molens (tevens niet alleen van NL, maar ook Spanje en Bonaire!) toegelicht. Voor dit verzoek hadden we zoveel mooie foto’s ontvangen, dat we deze helaas niet allemaal hebben kunnen vertonen. Daarom bieden we in dit verslag (onderaan) de deelnemers van niet-vertoonde foto’s alsnog de mogelijkheid om een toelichting te geven.
Edwin Raap trapte zijn pitch af met een filmpje van de Erfgoeddeal. Hij is zowel werkzaam bij de RCE, maar ook als netwerker bij de Programmabureau Erfgoed Deal (bestaat uit 13 partners). Onze leefomgeving gaat veranderen, door klimaatverandering, energietransitie en stedelijke groei. Om te voorkomen dat de ruimtelijke kwaliteit van onze leefomgeving onder druk komt te staan, moet daar goed over nagedacht worden en daarin kan erfgoed een belangrijke rol spelen. De Erfgoed Deal is in het leven geroepen om deze denkwijze te stimuleren en door middel van voorbeelden te laten zien dat het ook anders en beter kan. De Erfgoed Deal is een programma waar coalities van partijen (waarbinnen in ieder geval een gemeente of provincie) een goed voorstel kunnen doen. Dat wordt beloond met goede begeleiding en geld.
Recentelijk is een aantal nieuwe deals gesloten. Inmiddels hebben er 3 van de 6 rondes (over 3 jaar) plaatsgevonden. Van de 37 aanvragen zijn er 20 gehonoreerd, waarvan er 11 watererfgoed gerelateerd zijn. Deze 11 projecten zijn gekoppeld aan de thema’s: Klimaat, Duurzaamheid, Groei & Krimp, Kennis & Dialoog (Leerstoel voor hoogleraar die binnenkort wordt benoemd) en Omgevingsvisies. Edwin licht deze 11 projecten kort in zijn pitch toe. Ze zijn terug te vinden in de presentatie. Je kan je ook gratis abonneren om het magazine: erfgoeddeal@cultureelerfgoed.nl
Hierna volgende de eerste netwerkronde. Men kreeg de gelegenheid om in kleine groepjes zichzelf aan elkaar voor te stellen en kort te hebben over waar men zich mee bezig houdt. Dit waren leuke gesprekken en de tijd was eigenlijk te kort!
Na de pauze werd de tweede pitch gegeven door Hans de Mars. Hij is werkzaam bij Royal HaskoningDHV als ecohydroloog. Hans is betrokken bij de Erfgoed Deal Watermolenlandschappen Noord-Brabant. De ambitie van dit Erfgoed Deal project is het herstel en inzetten van (historische) watermolens en molenlandschappen voor een klimaatrobuuste beekdalen. Dit betekent dat met het project waterconservering & waterberging op 300-400 hectare, verdrogingsbestrijding, natuurontwikkeling en herbeleving erfgoed gerealiseerd worden. Een molenlandschap is een samenhangend ensemble van de watermolen, bijgebouwen, alle waterwerken, zijkanalen en vijvers, evenals toeleidingswegen van en naar de molen die aan de molens gekoppeld zijn. Maar vooral ook het bovenstrooms van de molen gelegen gebied dat wordt beïnvloed (vernat) door de opstuwing van de molen. Zo’n molenlandschap heeft daarmee vaak eeuwenlang het grondgebruik en de landschappelijke ontwikkeling beïnvloed. Deze beekdalgebieden zijn met het verdwijnen van de molens in de twintigste eeuw sterk verdroogd.
Het project speelt zich af in het stroomgebied van De Dommel (omgeving Eindhoven). Het gaat erom een duidelijke kwaliteitsimpuls te geven aan het gebied, met name voor de molens en molenlandschappen. Het project valt uiteen in 3 uitvoeringsprojecten: De Venbergse molen (flexibeler peil, waterzuinige vistrap, herstellen vloeiweiden), Spoordonkse molen (waterberging, herijking natuurlandschap en versterken erfgoed) en de Opwettense molen (flexibeler peil, herstel vloeiweide en vispassage). De eerste stappen zijn nu ook gezet. Hopelijk kunnen de komende jaren nog breed gedragen oplossingen gevonden worden, die daarmee ook een voorbeeld kunnen zijn voor andere projecten hoe je met water en erfgoed samen kunt werken.
Onze laatste spreker was Tilly Macleane en zij vertelt hoe zij binnen COUP bezig zijn met het herbestemmen van watererfgoed. Zij worden benaderd om mee te kijken naar herbestemmen van erfgoed en haalbaarheid daarvan. Ze kijken dan naar functie, ontwerp en financiën. Het financieren van de opgave blijft soms wat achterwege, maar is ook erg belangrijk om het erfgoed in stand te houden.
COUP werkt samen met Witteveen+Bos en kijken hoe ze de krachten kunnen bundelen en waterschappen helpen. Daarvoor is een routekaart ontworpen die bestaat uit 2 fases. Fase 1 staat stil bij de inventarisatie en waardering dat weer resulteert in visieontwikkeling waarmee je als waterschap verder kan werken. Fase 2 kijkt wat het waterschap met het erfgoed kan doen. Bijvoorbeeld een startpunt voor pilotprojecten. Wat weer leidt naar een krachtig waterverhaal. Tilly laat een paar voorbeelden zien van watererfgoed dat zijn functie heeft verloren en waar een haalbaarheidsonderzoek heeft plaatsgevonden. Tilly complimenteert een aantal waterschappen die al heel actief bezig zijn met watererfgoed en stilstaan bij een mogelijke nieuwe functie waardoor het in stand kan worden gehouden.
We eindigden de netwerkbijeenkomst met de laatste netwerkronde. De gesprekken en vele foto’s nodigen wellicht uit elkaar op te zoeken en mogelijk aan deals samen te werken! Hopelijk zien we elkaar weer (online of live) bij de volgende bijeenkomst op vrijdagmiddag 4 juni